SAFe® Scaled Agile Framework: Uitleg in een notendop

Wendbaarheid & Het Nieuwe Werken ligt op ieders lippen. Bijna iedereen is inmiddels bekend met het Scrum framework. Wat Scrum is voor een agile team, is het Scaled Agile Framework SAFe® voor een agile bedrijf. Of zoals Dean Leffingwell zegt:

“Zoals Scrum is voor het agile team, zo is SAFe® voor de agile onderneming.”

Dean Leffingwell

Je kent ze wel: er zijn bedrijven zoals Apple of Google, die hun werk (althans volgens hun reputatie) bijzonder goed begrijpen. Anderen daarentegen bereiken met dezelfde voorwaarden (producten, middelen,…) minder. Waar ligt dat aan?

Een factor is zeker de agile manier van werken - niet alleen op team-, maar ook op ondernemingsniveau.

SAFe® Scaled Agile - waarom schalen?

Een enkel team kan namelijk vaak de wensen en problemen van de klant niet alleen oplossen - althans niet zo snel. En nu komt het SAFe® Scaled Agile Framework in het spel. Dit schaalt agile methoden voor veel teams.

Het doel van SAFe® is uiteindelijk niet alleen om één team agile te maken. Nee, SAFe® moet een hele onderneming agile maken - ook wel “business agility” genoemd. 

SAFe® is dus een heel concreet uitgewerkt systeem, dat voorschrijft hoe je je - van team- tot managementniveau - moet organiseren om agile te zijn.

Overigens kan dit natuurlijk ook met het framework buiten de IT-afdeling ( meer over Agile buiten IT ).

De 7 aandachtsgebieden van het SAFe® Scaled Agile Framework

Naar welke gebieden kijkt SAFe®? Hieronder staan de 7 aandachtsgebieden van SAFe®:

1. Team en technische wendbaarheidDe rollen en verantwoordelijkheden in het team zijn heel goed op elkaar afgestemd.
2. Agile productleveringHet doel is om de klant altijd het beste en meest innovatieve product te leveren.
3. Zakelijke oplossingen biedenJe maakt niet “alleen” innovatieve producten, je ontwerpt een oplossing voor elke Het probleem van je klanten.
4. Lean portefeuillebeheer: Het “portfolio” van projecten wordt strategisch gepland - met nauwe en korte feedbackcycli tussen planning en implementatie.
5. Organisatorische wendbaarheid: Werken aan bedrijfsprocessen en aan mensen zelf met een focus op: Aanpassingsvermogen, concurrentievermogen en transparantie.
6. Voortdurend lerenStevig verankerd in het Scaled Agile Framework en in de bijbehorende bijeenkomsten is het doel van continu leren op elk niveau van de organisatie.
7. Lean Agile LeiderschapLeiderschap heroverwogen: Leiderschap moet mensen in staat stellen en dienen (zie Dienend Leiderschap) en de sterke punten van individuen ondersteunen. Meer werk op ooghoogte, het idee van hiërarchie wordt zwakker.

In SAFe® werken meerdere agile teams samen en vormen de zogenaamde Agile Release Train (ART). De rol “Release Train Engineer” begeleidt, net als een Scrum Master, alle teams en processen in zijn Release Train. In de regel werken in een Agile Release Train ongeveer 52 - 125 mensen samen, ondergeschikt in teams. 

Teamniveau

Elk team op zich levert elke sprint (meestal een periode van twee weken) in kleine stappen klantwaarde - ook wel Value genoemd. Samen leveren alle teams van de Agile Release Train aan het einde van 5 sprints of iteraties (vaak een kwartaal) het zogenaamde Product Increment (PI) - dus in het beste geval een voor de klant bruikbare productfeature.

Bedrijfsniveau

Als een bedrijf meer werknemers heeft, worden ze verdeeld over meerdere vrijgavetreinen. SAFe® is daarom een geschikte oplossing voor groepen of grotere bedrijven. Het verschil met SCRUM zit in het aantal betrokken medewerkers. 

Managementniveau

De visie en de Product Backlog worden bij het Scaled Agile Framework SAFe® door het management voorgegeven. Met behulp van bijv. methoden zoals Design Thinking en Customer Centricity lost men problemen en uitdagingen van de klanten ook op managementniveau op - althans, als men “Full SAFe®” toepast. 

Je kunt trouwens meer te weten komen over de structuur en organisatie of configuratie van SAFe® en welke niveaus er in het framework zijn, afhankelijk van de grootte van het bedrijf. in dit artikel - de 4 niveaus van SAFe®. 

De 5 minuten Uitleg video Hier is trouwens nog een mooi overzicht van het SAFe® Scaled Agile Framework.

Andere raamwerken voor het schalen van agile methoden

Op basis van onze vele klantcontacten met agile bedrijven kunnen we zeggen dat het SAFe® Scaled Agile Framework waarschijnlijk het meest gebruikte raamwerk is voor het schalen van agile methoden. 

Toch zijn er ook enkele critici van het kader. Je kunt meer te weten komen in dit artikel (met een provocerende kop): “Beware SAFe® - an Unholy Incarnation of Darkness”. 

Overigens, een korte opmerking in de context van agile transformatie: Wil je er zeker van zijn dat jullie momenteel de juiste prioriteiten stellen in jullie agile transformatie? 

Doe dan onze maturiteitscheck voor jullie agile transformatie - duurt slechts 3 minuten. Je krijgt zelfs een benchmark op basis van de meer dan driehonderd andere deelnemers. Zie button 🙂

Andere kaders voor de verspreiding van agile methoden in het bedrijf zijn trouwens LeSS (Grootschalige Scrum), Scrum@schaal en Nexus. Je kunt hier meer over vinden onder de links. 

Aandacht voor de introductie van geschaalde agile frameworks

Onze ervaring is dat de verschillende frameworks allemaal zowel voor- als nadelen hebben. Als je overweegt om een van de geschaalde frameworks te introduceren, moet je het volgende in overweging nemen:

1. In de allereerste stap adviseren we een ACTUELE analyse van de algehele situatie in je bedrijf om precies te begrijpen waarom (en of) je überhaupt geschaalde agile methoden wilt introduceren. Waar zit de pijn of de kernreden voor de verandering? Dit dient als basis voor…
2. De voorbereiding van het managementteam - het moet 100% achter de verandering staan. Met het management staat en valt in de regel elke agile verandering.
3. Voor de keuze van het framework geldt: In het beste geval kiest men ofwel het framework dat het beste de eigen problemen oplost. Of men pakt - geheel volgens de agile filosofie - de aspecten uit de verschillende frameworks die men het meest zinvol acht en itereert continu resp. probeert continu verschillende vormen daarvan uit. 
4. Als algemene regel wordt aanbevolen om deze verandering te laten begeleiden door ervaren consultants.

Overigens is in deze context ook relevant, hoeveel Agile Coaches men eigenlijk voor de transformatie moet inhuren - en hoeveel budget dat eigenlijk nodig heeft (meer daarover in “ Hoeveel Agile Coaches heb ik nodig ”).

SAFe® Geschaald agile raamwerk: Conclusie 

Het artikel heeft jullie hopelijk een kort overzicht over het Scaled Agile Framework gegeven. Als jullie meer over het werk van een SAFe Product Owner willen leren, kijk dan ook graag hier bij ons blogartikel over dit thema.

Als je nog op zoek bent naar een geschikt retro bord, kan ons artikel je helpen met het onderwerp: De beste retro boards in vergelijking.

De auteur: Christine Graf – Agile Coach & Scrum Master bij “be agile” (change-agile.org)